Na świecie istnieje wiele ras psów. Każda z nich ma jakieś predyspozycje do występowania konkretnych chorób. Oprócz typowych dla danych ras schorzeń występuje też zbadana wrażliwość na niektóre leki i preparaty. Problem powinien być już dobrze znany wśród hodowców, weterynarzy i właścicieli psów, jednak zdarza się jeszcze, że nie wszyscy o nim wiedzą. Dla tych, którzy dopiero wkraczają w świat opieki weterynaryjnej swojego czworonoga może być to bardzo cenna wiadomość!
Skąd bierze się ta wrażliwość? Jakie są jej objawy? Kilka słów o mutacji genu MDR1.
U niektórych ras psów jakiś czas temu stwierdzono zwiększoną wrażliwość na pewne leki weterynaryjne. Dlaczego jedne mogą być wrażliwe a inne nie? Dzieje się tak za sprawą mutacji genu MDR1, który odpowiada za prawidłowe wchłanianie leków. MDR1 to białko transportowe, które znajduje się na komórkach wyścielających ściany naczyń krwionośnych. Jego rolą jest zatrzymanie leków i związków toksycznych w naczyniach krwionośnych mózgu.
Gdy takie białko ulegnie mutacji (uszkodzeniu) traci swoją funkcję i nie pełni już roli bariery krew-mózg. Wszystkie nieodpowiednie substancje bez przeszkód przedostają się do tkanki mózgowej a to może prowadzić do wystąpienia ciężkich objawów neurotoksycznych takich jak zaburzenie motoryki – czyli problemy z poruszaniem się i koordynacją, zawroty, wymioty, silne ślinienie, śpiączki a nawet śmierci.
Objawy zatrucia na przykładzie zastosowania Iwermektyny
Dziedziczenie mutacji genu MDR1
Defekt białka transportowego MDR1 dziedziczy się autosomalnie recesywnie. Oznacza to,że aby pies był wrażliwy musi otrzymać uszkodzony gen zarówno od ojca jak i od matki. Tak więc oboje muszą być chorzy lub być nosicielami. Nosiciele przekazują chorobę, ale sami nie chorują. Przy krzyżowaniu dwóch nosicieli istnieje ryzyko,że ich potomstwo będzie dotknięte chorobą. Dlatego nigdy nie należy krzyżować takich psów. Schemat dziedziczenia genu został przedstawiony w tabeli poniżej.
| dziedziczenie genu MDR1 | pies zdrowy (+/+) | pies nosiciel (+/-) | pies chory (-/-) |
| pies zdrowy (+/+) | 100% (+/+) | 50% (+/+) 50% (+/-) |
100% (+/-) |
| pies nosiciel (+/-) | 50% (+/+) 50% (+/-) |
25% (+/+) 50% (+/-) 25% (-/-) |
50% (+/+) 50% (-/-) |
| pies chory (-/-) | 100% (+/-) | 50% (+/+) 50% (+/-) |
100% (-/-) |
Lista udokumentowanych, niebezpiecznych substancji
Lista substancji niebezpiecznych jest wciąż uaktualniania. Udokumentowane substancje podzielono na dwie grupy. Pierwsza zawsze wywołuje nadwrażliwość, natomiast druga może ją spowodować, ale nie musi.
Substancje powodujące problemy neurotoksyczne
■ leki przeciw pasożytnicze i przeciw kleszczowe:
Iwermektyna (Ivermectin), Selamektyna (Selamectin), moksydektyna (Moxidectin), Doramectina, Abamectina, Milbemycin, Emodepside.
■ leki uspokajające i przeciwbólowe:
Acepromazyna (Acepromazine), Butorphanol, Morfina (Morphine) , Buprenorphine, Fentanyl,
■ leki nasercowe:
Digoksyna (Digoxin) , Digitoxine, Diltiazem,
■ leki przeciwbiegunkowe:
Loperamid (Loperamide), Imodium, Loperal, Cimetidine
■ leki immunosupresyjne:
Cyclosporina, Tacrolimus
■ antybiotyki:
Erytromycina (Erythromycin), Sparfloxacina
■ leki hormonalne:
Oestradiol
■ leki onkologiczne:
Vincristine, Vimblastine, Mitoxantrone, Dactinominine, Doxorubicin
■ sterydy:
Dexamethasone, Hydrocortisone
Substancje, przy których mogą wystąpić problemy neurotoksyczne
■ Domperidone
■ Etopozyd (Etoposide)
■ Mitoksantron (Mitoxantrone)
■ Ondansetron (Ondansetron)
■ Paklitaksel (Paclitaxel)
■ Ryfampicyna Rifampicin)
Lista ras wrażliwych
W tabeli poniżej została przedstawiona lista ras wrażliwych oraz częstotliwość występowania zmutowanego genu u każdej z nich. Nie każdy pies danej rasy musi być chory. Może być np. nosicielem, albo być w tej grupie szczęśliwców, którzy są po prostu zdrowi 🙂
| Nazwa rasy |
Częstotliwość występowania [%] |
| Owczarek australijski | 50% |
| Miniaturowy owczarek australijski | 50% |
| Border Collie | < 5% |
| Owczarek szkocki długowłosy | 70 % |
| Owczarek angielski | 15 % |
| Owczarek niemiecki | 10 % |
| Pozostałe rasy pasterskie | 10 % |
| Whippet długowłosy | 65 % |
| McNab | 30 % |
| Krzyżówki ras | 5 % |
| Owczarek staroangielski | 5 % |
| Owczarek szetlandzki (Sheltie) | 15 % |
| Silken Windhound | 30 % |
Jak sprawdzić czy mój pies jest zdrowy?
Mutację genu MDR1 można wykryć za pomocą automatycznego testu DNA. Jako materiał do badań trzeba dostarczyć próbkę krwi lub tzw. wymaz policzkowy. Wynik badania jest gotowy po 3-4 dniach roboczych po nadesłaniu próbki. Koszt badania np. w Laboratorium LABOKLIN to 35 euro w przypadku, gdy badanie zostało zlecone przez lekarza weterynarii albo 45,50 euro jeśli przez właściciela zwierzęcia.
Co zrobić jeśli mój pies jest wrażliwy na jakąś substancję?
Koniecznie zapisać nazwę tej substancji w książeczce zdrowia psa. Zawsze przypominać o tym weterynarzowi podczas stosowania jakichkolwiek środków. Ta informacja może uratować życie Twojemu pupilowi.
Polub nas lub przekaż artykuł dalej udostępniając go innym 🙂
Bibliografia:
– http://www.laboklin.pl
– http://www.vetmed.wsu.edu
